De kracht van herstelattributen

Als startende leerkracht sta je voor de uitdaging om niet alleen kennis over te dragen, maar ook betekenisvolle relaties op te bouwen met je leerlingen. Herstelattributen zijn hierbij een krachtig instrument. Ze vormen de basis voor een onderwijsaanpak die draait om verbinding, begrip en groei.

"Uit 'voor-wijs', komt een krachtig onderwijs."

Bovenstaande zin benadrukt het belang van het kennen van je klas voordat je begint te onderwijzen. Documenteer jezelf, verzamel systematisch niet-schoolse informatie over je leerlingen en houd deze bij. Deze informatie wordt je arsenaal aan herstelattributen.

Laat me een concreet voorbeeld delen uit mijn eigen ervaring. In mijn beginjaren als leerkracht gebruikte ik een heel simpel, maar effectief systeem. Op mijn bureau lagen grote blanco kalenderbladeren, één voor elke klas. Hierop noteerde ik alles wat relevant leek om een situatie te herstellen of wat kon aanzetten tot een gesprek. Dit waren mijn herstelattributen, informatie die diende als bindmiddel.  

Denk aan details zoals de zieke hond van een leerling, een oma die herstelt van een operatie, een uitdagende wiskundetoets, of persoonlijke onthullingen van leerlingen. Deze ogenschijnlijk kleine details vormen de bouwstenen van vertrouwen en begrip.

Je kunt het zien als een uitgewerkte vorm van aanwezigheid en waakzame zorg (Omer, 2019; Van Nus, 2015). Onderstaande afbeelding is een mogelijk voorbeeld hoe je zo iets kunt visualiseren voor jezelf. Het staat je vrij om zelf te kiezen hoe je de informatie bijhoudt of verwerkt.

Fictief voorbeeld van een klas 2A.

"Leerlingen vergeten geen leerkrachten die niet vergeten."

Deze uitspraak benadrukt het belang van oprechte interesse en betrokkenheid. Het verzamelen en onthouden van deze informatie is een investering die je toekomstige leerwinst zal verhogen door sterkere verbindingen te creëren.

Wees niet alleen een leerkracht binnen de klasmuren. We zijn immers ook opvoeders. Zoek actief contact met leerlingen op de speelplaats of aan de schoolpoort. Sluit je spontaan aan bij groepjes en toon oprechte interesse. Leerlingen waarderen deze aanwezigheid in al haar vormen.

Zelfs in situaties waar disciplinaire maatregelen nodig zijn, zoals het verwijderen van een leerling uit de klas, is het cruciaal om later weer toenadering te zoeken. Creëer nieuwe aanknopingspunten en laat zien dat je bereid bent om opnieuw te beginnen. Wij zetten als leerkracht hier de eerste stap.

Door consequent herstelattributen toe te passen, bouw je niet alleen aan sterkere relaties met je leerlingen, maar creëer je ook een leeromgeving waarin vertrouwen, respect en wederzijds begrip centraal staan. Dit vormt de basis voor effectief onderwijs en een blijvende positieve impact op het leven van je leerlingen.

Onthoud: in het onderwijs gaat het niet alleen om wat je leert, maar ook om wie je bent en hoe je verbinding maakt. Door de kracht van herstelattributen te omarmen, word je niet alleen een betere leerkracht, maar ook een blijvende positieve invloed in het leven van je leerlingen.

Relevante bronnen:

• Lievens, N. (2022). Soft skills: Do en mind skills om de leerkracht te zijn die je écht wilt zijn. Brave New Books.

• Van Nus, W. (2018a). Geweldloos verzet op school: een nieuwe kijk op gedragsproblemen.

• Omer, H. (2019a). Nieuwe autoriteit/verbindend gezag voor het onderwijs.